پاییز که میآید، همراه با ریزش برگ درختان، هوا هم ابری میشود و نم نم باران خودنمایی میکند، پاییز فصل راه رفتن روی برگهای خشکیده رنگارنگ درختان، همان موسیقی خش خش برگهاست، همان برگهای فراوان زرد و نارنجی که هر از گاهی هوس میکنی کفشهایت را درآوری تا موسیقی برگها پاهایت را قلقلک دهد، در کنار همه زیباییهای پاییز، افسردگی فصلی ویژه پاییز نیز جلوهای دیگر پیدا میکند.
عرش نیوز ؛ با آغاز فصل پاییز و کوتاه شدن طول روزها و کاهش تابش نور خورشید، خیلی از افراد دچار نوعی افسردگی فصلی میشوند و پزشکان معتقدند این اختلال، یک مشکل واقعی است و نیاز به تشخیص و درمان دارد.
"زهره کیانی"، روانشناس در گفت وگو با ایسنا گفت: افراد مبتلا به افسردگی پاییزی از چیزی لذت نمیبرند و در انجام کارهای معمول خود دچار کاهش عملکرد و بیانگیزگی میشوند.
وی پایین آمدن روحیه، کاهش لذت از زندگی، خستگی و ضعف بدنی، کاهش تمرکز و توجه، تغییرات خواب و اشتها، کاهش انرژی، بیتحرکی، پایین آمدن عملکرد، از دست رفتن علاقه فرد نسبت به چیزهایی که قبلا از آنها لذت میبرد، افکار پوچ، احساس گناه و سرزنش خود، مقصر دانستن خود در همه موارد، بیتفاوتی به مسائل زندگی، بدبینی و در نهایت فکر کردن مداوم راجع به مرگ را از علائم افسردگی پاییزی میداند و میافزاید: این عوامل میتواند در موارد شدید زندگی شغلی، اجتماعی و رفتاری فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
کیانی ادامه میدهد: برخی افراد به لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به این اختلال هستند که البته در زنان به مراتب بیشتر از مردان است و به نظر میرسد مسائل ژنتیکی، ویژگیهای هورمونی، نوع روابط عاطفی، شیردهی، زایمان و غیره از جمله مواردی است که میزان افسردگی در زنان را افزایش میدهد.
وی میگوید: بیشتر مراجعه کنندگان افسردگی فصلی در پاییز بر این باورند که در نیمه دوم سال و گاهی در روزهای ابری بدخلق شده و خسته و خوابآلود هستند و به دلیل پرخوری اضافه وزن پیدا میکنند، احساس خستگی مفرط دارند و از طرفی هم قادر نیستند برنامه منظم خود را انجام دهند، توانایی فعالیت آنها کم میشود و این فرآیند هر سال با آغاز فصل پاییز برای آنها تکرار میشود.
کیانی معتقد است کاهش نور خورشید منجر به افزایش ترشح هورمون ملاتونین میشود که این امر نیز احساس خوابآلودگی و خستگی را در افراد مبتلا افزایش میدهد، در واقع این افسردگی به دلیل حساسیت سیستم مغزی نسبت به کاهش و همچنین بالا رفتن میزان هورمون ملاتونین رخ میدهد و قرار گرفتن در معرض نورآفتاب میتواند علائم این بیماری را تا حدودی کاهش دهد.
این روانپزشک میگوید: البته علاوه بر نور خورشید، عوامل بیولوژیکی، محیطی و عوامل روانشناختی نیز در بروز افسردگیهای فصلی و همچنین افسردگی پاییزی تاثیرگذار است.
کیانی میافزاید: اگر افسردگی فصلی را درمان نکنیم اختلال دوقطبی در فرد ایجاد میشود که علائم شدیدتر و درمان سختتری دارد و در موارد شدید افسردگی پاییزی نیاز به مداخله دارویی وجود دارد و فرد تنها با درمانهای مشاورهای بهبود پیدا نمیکند.
وی ادامه میدهد: تغییر در سبک زندگی و پرداختن به ورزش منظم هم میتواند در بهبود افسردگی پاییزی موثر باشد، اما در صورتی که علائم شدید باشد مداخله بیولوژیک ضروری است. افسردگی پاییزی یکی از اختلالات خلقی است که برخی آن را به عنوان یک عارضه جدی تلقی نمیکنند، در حالیکه به دلیل تغییرات آبوهوا و کمبود نور خورشید، ساعات بیولوژیکی بدن تغییر میکند و میتواند منجر به افسردگی حاد در افراد شود، توصیههایی که روانشناسان به بیماران افسرده میکنند این است که حتیالمقدور به تحرک و فعالیتهای فیزیکی اقدام کنند. مثلا پیادهروی در روزهای آفتابی در فصل پاییز و زمستان میتواند تاثیر مطلوبی در کاهش میزان افسردگی داشته باشد.